De VAR in de Eredivisie: waarom is het nog steeds zo controversieel?

Nu heeft die scheidsrechter wel de bijstand van twee lijnrechters die hem adviseren vanaf de zijlijnen van het voetbalveld. Maar ook hier geldt hetzelfde: hoe goed ze ook zijn, een menselijke fout kan altijd gebeuren.

Stel je maar voor dat je meedoet aan wedden op eredivisie en je verliest je weddenschap door een foute beslissing van de scheidsrechter. Dat brengt frustratie en ongenoegen met zich mee. De FIFA ging op zoek naar een oplossing, en kwam in 2016 met de VAR, of videoscheidsrechter, voor de dag.

Wat is de VAR en waarom is er controverse?

De VAR is de videoscheidsrechter. De wedstrijd wordt vanuit alle mogelijke standpunten gefilmd, en naar een studio naast het voetbalveld gestuurd. Hier zitten een aantal scheidsrechters live naar de beelden te kijken.

Wanneer ze denken dat er wat fout gaat, grijpen ze in. Een televisietoestel wordt dan naar het veld gerold. De scheidsrechter van de wedstrijd loopt daar naartoe en bestudeert de beelden waar de betwisting over gaat. Hij kan de spelfase helemaal opnieuw bekijken en zijn beslissing eventueel aanpassen aan die van de VAR. Hij blijft wel baas over de eindbeslissing.

Maar het is net dat ingrijpen van anderen dat bij veel voetballiefhebbers verkeerd valt. Zij vinden dat de wedstrijd op het veld gespeeld wordt, en dat alle beslissingen ook daar moeten vallen. Ze vinden gelijk ook dat de VAR soms onterecht ingrijpt, en hierdoor de flow van de match onderbreekt.

Wat doet de VAR?

De VAR grijpt in bij bepaalde spelsituaties die beslissend zijn voor de wedstrijd. Laten we de voornaamste ervan doorlopen. Het volledige reglement kan je nalezen op de site van de KNVB.

• Wordt er wel of niet gescoord?

Dit is uiteraard het meest beslissende. Het is tenslotte het doelsaldo dat zal uitmaken welk team de wedstrijd wint. Belangrijke factoren hierbij zijn of er wel of geen buitenspel was tijdens de spelfase waarin gescoord werd. Is de bal wel degelijk over de doellijn gegaan of niet? Werden er andere overtredingen gemaakt die het doelpunt kunnen afkeuren?

• Werd een directe rode kaart terecht gegeven?

Een rode kaart betekent de uitsluiting van de betreffende speler. Dat zorgt ervoor dat zijn team met een speler minder minder de wedstrijd moet afmaken. Dat kan grote gevolgen hebben voor het verdere verloop. De strategie van de coach is namelijk gebaseerd op elf spelers en niet op tien.

Misschien wat raar om te horen, maar de VAR houdt ook in de gaten of het wel de juiste speler is die naar de kleedkamers wordt gestuurd. Er zijn situaties waarin er geprobeerd wordt om de sterspeler te beschermen en een mindere god voor de overtreding te laten opdraaien.

• Is de strafschop terecht gegeven?

In de nationale competitie resulteert een strafschop in 85% van de gevallen in een doelpunt. De VAR zal bij twijfel ingrijpen voor die strafschop getrapt wordt. Het kan namelijk zijn dat de verdediging die penalty heeft uitgelokt. Dat er gefloten wordt voor handspel, maar dat het uiteindelijk niet zo is. Ook kan er discussie ontstaan over de exacte plaats waar de overtreding heeft plaatsgevonden. Is dat net buiten het 16-metergebied, is het een vrije trap en geen strafschop.

Wel of geen VAR?

De tegenstanders ten spijt moeten we toch concluderen dat de VAR meer goeds kan betekenen dan dat ze kwaad aan de wedstrijd berokkent. Het tegenargument over het onderbreken van de wedstrijd houdt niet helemaal steek. Tenslotte zijn er ook spelmomenten waarin de scheidsrechter zelf de wedstrijd stillegt zonder dat het echt nodig was. En al levert de VAR wel een goede back-up voor de scheidsrechter, het is die laatste die uiteindelijk beslist om al dan niet op de aanbeveling van de VAR in te gaan.