Steeds meer overledenen uitgestrooid of begraven in urnen in natuur
Natuurbegraafplekken zijn in opmars. In Diest vergunde het Agentschap voor Natuur en Bos al natuurbegraafplekken op openbare natuurdomeinen.
Op Allerheiligen gaan we massaal naar onze begraafplaatsen, maar sommigen trekken ook de natuur in om hun dierbaren te gedenken. Assen uitstrooien of begraven in de natuur mag niet, maar wel op speciaal daarvoor aangeduide plekken. Tussen 2018 en 2023 werden de assen van 284 overledenen uitgestrooid of begraven in biologisch afbreekbare urnen op natuurbegraafplekken. Er zijn ondertussen al elf natuurbegraafplekken op Vlaamse openbare natuurdomeinen. Bij het aanduiden van een natuurbegraafplek bekijkt het Agentschap voor Natuur en Bos of de aanwezige planten en dieren er geen nadelen van zullen ondervinden, want de natuur blijft er de hoofdrol spelen. Individuele gedenktekens zijn dan ook niet toegelaten. Natuur en Bos wil op die manier tegemoetkomen aan de groeiende wens van mensen om begraven te worden in de natuur.
Opgelet: een natuurbegraafplek is géén natuurbegraafplaats, al worden de termen soms door elkaar gebruikt. Een natuurbegraafplaats is een zone op een bestaande begraafplaats met zowel urnen als kisten, die natuurlijker of ecologischer is ingericht, maar het is geen natuurgebied. Een natuurbegraafplek daarentegen bevindt zich wél op natuurdomein. Omdat je in Vlaanderen niet zomaar stoffelijke resten in de natuur mag begraven, kun je er enkel assen uitstrooien of begraven in biologisch afbreekbare urnen. Het Agentschap voor Natuur en Bos vergunde al natuurbegraafplekken op openbare natuurdomeinen in Sint-Katelijne-Waver, Diest, Putte, Zemst, Lier, Kasterlee, Rekem, Ternat, Beersel en Zoersel.
De locatie, inrichting en het beheer van een natuurbegraafplek moet voldoen aan strikte ecologische, ruimtelijke en wettelijke criteria. Het natuurlijke karakter van het gebied moet immers behouden blijven en de aanwezige dieren en planten mogen er geen nadelen van ondervinden. Een natuurbegraafplek in een natuurreservaat is bijvoorbeeld uitgesloten. Ook de sereniteit van de zone moet gerespecteerd kunnen worden. Zo zal men geen natuurbegraafplek aanleggen naast een speelbos of vlak bij de boshyacinten in het Hallerbos.
Op een natuurbegraafplek mag je geen kransen, bloempotten, vazen of vaste planten achterlaten. Grafzerken en andere individuele gedenktekens zijn ook niet mogelijk. De primaire functie van het gebied blijft immers het in stand houden, ontwikkelen en beheren van de natuur. Eventueel kan de gemeente er wel voor kiezen om een gedenkzuil in een natuurlijk materiaal aan de ingang te zetten, of een houten zitbank, houtstronken of natuurstenen waarop nabestaanden kunnen rouwen. Een kleine open plek voor een afscheidsceremonie is eveneens een optie.
Natuurbegraafplekken vind je enkel op openbare natuurdomeinen. Lokale overheden kunnen ze aanduiden met toestemming van het Agentschap voor Natuur en Bos. Wil je in of dicht bij jouw gemeente ook een natuurbegraafplek? Dan stel je die vraag best aan je gemeentebestuur.
Voor een begrafenis op een natuurbegraafplek neem je contact op met een begrafenisondernemer. Daar kun je ook informeren naar biologisch afbreekbare urnen en een duurzame uitvaart.
